Anniek Schalekamp, advocaat bij BRight Advocaten: “We zien vaak dat ontwerpers en producenten van schoenen pas over intellectuele eigendomsrechten nadenken als het te laat is”. In dit artikel geeft Anniek 4 juridische tips voor ontwerpers en producenten van schoenen.

1. Zorg ervoor dat je creatieve keuzes maakt

De elementen van de schoenen moeten zich (op zichzelf of als combinatie) kunnen onderscheiden van andere schoenen. Als je ontwerp het resultaat is van gemaakte eigen creatieve keuzes, kan de schoen auteursrechtelijk of modelrechtelijk worden beschermd. De kenmerkende elementen van de schoenen moeten zich onderscheiden ten opzichte van de al op de markt bestaande oudere schoenmodellen.

Let dus op dat je ontwerp niet te veel lijkt op bestaande ontwerpen (tenzij sprake is van een veel gebruikte, bestaande stijl), want anders loop je het risico inbreuk te maken en dit kan vervelende consequenties hebben! De rechthebbende kan staking van verkoop, schadevergoeding, winstafdracht, vernietiging van de voorraad en vergoeding van juridische kosten vorderen.

2. Registreer de datum van je ontwerp

Rechten op je ontwerp kunnen ontstaan zonder dat daar een officiële registratie voor nodig is. Maar het tijdstip waarop je je ontwerp maakt, kan wel van belang zijn om te bewijzen dat je de eerste was met dit ontwerp. Je kunt de datum van je ontwerp bijvoorbeeld vastleggen door middel van een i-DEPOT. Het inschrijven van een i-DEPOT geeft je geen intellectueel eigendomsrecht, maar geeft een betere bewijspositie bij het beschermen van je IE-rechten. Het geef je een wettelijk bewijs dat je ontwerp op een bepaalde datum al bestond.

3. Registreer je logo of merk

Merken zijn tekens die worden gebruikt om producten of diensten te onderscheiden. In jouw geval gebruik je waarschijnlijk een merknaam of beeldmerk (logo) om je ontwerp te onderscheiden van andere schoenen op de markt. Het enkele gebruik van een merk is echter niet genoeg om rechten te

doen ontstaan of om op te kunnen treden tegen derden. Daarvoor moet je je merk registreren. Let er daarbij op dat beschrijvende tekens niet als merk kunnen worden ingeschreven. Registreer je merk in de landen waar je actief bent met verkoop en/of productie. Je hebt de keuze tussen een Benelux merk, een Europees merk of een internationaal merk.

4. Veroorzaak geen onnodige verwarring bij het publiek

Naast of in plaats van een beroep op het auteursrecht, modelrecht en merkenrecht, kan in bepaalde gevallen een beroep worden gedaan op slaafse nabootsing. Van slaafse nabootsing (dus van ongeoorloofd na-apen) is niet zo maar sprake. Hoofdregel is namelijk dat nabootsen van andermans ontwerp in beginsel mag, als er daarbij maar geen inbreuk wordt gemaakt op exclusieve IE rechten van anderen en mits het nagebootste product geen onnodige verwarring veroorzaakt bij het publiek. De verwarring is onnodig als de navolger eenvoudig en net zo goed andere ontwerpkeuzes had kunnen maken. Wil je kunnen optreden tegen een nagebootst ontwerp, dan is nog wel vereist dat jouw eigen schoenen qua ontwerp een eigen plaats op de markt hebben (lees: dat je schoenen zich op het moment dat de inbreukmaker op de markt kwam, duidelijk onderscheidden van de rest van de markt).

Gratis juridisch advies

In de week van 3 tot 7 april 2017 gaat BRight Advocaten ON TOUR. Advocaten Anniek Schalekamp en Nanda de Jongh-Ruyters gaan langs bij fabrikanten, producenten en ontwerpers van schoenen om hen uitleg te geven over intellectuele eigendomsrechten, die van belang zijn bij het ontwerpen, produceren en verhandelen van schoenen. Tijdens hun bezoek kun je vragen stellen en geven zij gratis juridisch advies. No strings attached. Voor meer informatie, kijk op www.bright-advocaten.nl.