‘If I have seen further, it is by standing on the shoulders of giants.’ Isaac Newton begreep al in 1675 hoe de schoenenindustrie anno 2018 in elkaar zit. Designers beginnen niet from scratch, maar inspireren elkaar. Op wat de één bedenkt, kan de ander voortbouwen. Maar wanneer gaat inspiratie de drempel over naar imitatie? 

Inspiratie wordt oneerlijke imitatie als iemand daadwerkelijk al rechten heeft op het nagebootste ontwerp. De eerste vraag is daarom veelal of er op dat ene leuke ontwerp eigenlijk wel rechten rusten. Dat is niet altijd eenvoudig vast te stellen. Immers, grafisch ontwerp kan via het auteursrecht al bescherming genieten, zonder dat ook maar iets is vastgelegd in een register.

Creatief genoeg?

In de fast-pacing modewereld komt het dan ook geregeld voor dat ontwerpen niet worden geregistreerd vanwege de (hoge) kosten daarvan. Vaak moet zonder enige registratie een (lastige) inschatting worden gemaakt van de mogelijke rechten op een design. De toets bij eigenlijk alle rechten die iemand kan inroepen is of het onderliggende ontwerp wel voldoende origineel/creatief en onderscheidend is. Let wel: ook als iemands ontwerp weer is geïnspireerd op iets anders, kan dat nieuwe model nog steeds creatief – en dus beschermd – zijn.

Heb je advies nodig op het gebied van intellectueel eigendomsrecht?Ga naar www.bright-advocaten.nl.

Beschermde trekken

Om het risico te verkleinen van inbreuk op eventuele rechten op dat leuke ontwerp, is het cruciaal om dat ontwerp en het eigen design simpelweg naast elkaar te leggen. Bij het design moeten niet enkel beschermde trekken van de originele schoen worden overgenomen; er moet ook nog een eigen, creatieve draai aan worden gegeven. Dat het veranderen van 7 punten daarvoor voldoende zou zijn, is een fabeltje. Je moet voorkomen dat beide designs dezelfde totaalindruk wekken. Daarbij is een onderbuikgevoel een goede eerste stap. In elk geval is het een faux pas om de consument te verwarren, bijvoorbeeld door met 4 strepen de suggestie te wekken dat de schoen van Adidas is.

Twee of vier strepen

De rechter wordt maar al te vaak ingeroepen om te beslissen of iemands ontwerp is nagemaakt of niet. Ook binnen de fashionwereld. Zo is Adidas veel in de rechtbank te vinden, en wel tegen ondernemers die in haar kielzog proberen te varen door 2 of 4 strepen op sportkleding te plaatsen. En denk aan de zaken-HEMA en Louboutin; ook daarbij probeerde het modehuis haar rechten maximaal te beschermen. Het is dus opletten geblazen.

Vijf tips:

1. Koop geen net-afwijkende producten in bij een (Aziatische) leverancier.
2. Leg beide designs naast elkaar en laat het onderbuikgevoel spreken. Neem bij twijfel contact op met een specialist.
3. Regel (zeker bij twijfel) dat de leverancier je schriftelijk vrijwaart voor claims, en dat hij in dat geval ook advocaatkosten vergoedt.
4. Laat bij (grote) inkopen ook het modellen- en merkenregister checken.
5. Laat je niet leiden door wat anderen doen. Dat is geen vrijbrief bij een eventuele claim.

Over Nanda de Jongh-Ruyters

Nanda de Jongh-Ruyters is advocaat bij BRight Advocaten. BRight Advocaten is een gespecialiseerd advocatenkantoor voor advies, bemiddeling en procedures op het gebied van intellectueel eigendomsrecht, ICT, privacy en commerciële contracten met een sterke focus op retail, fashion & innovatie. Meer weten? Kijk op de website www.bright-advocaten.nl.

_{Deze expertlog wordt je aangeboden door onze kennispartner BRight Advocaten}