Foto’s: Berkelmans, Marieke Dijkhof, RJR Fotografie, Wilke Wittebrood.

Aanbieders van geklede mannenschoenen hebben vermoedelijk met verbazing gekeken naar de resultaten die Berkelmans in coronatijd behaalde. Eigenaren Bjorn Oomen (45) en Erik Schutte (44) schreven tijdens de pandemie klinkende cijfers: 30 procent groei in de eerste twee jaren en zelfs 100 procent groei in 2022. Een knap staaltje ondernemerschap, dat afgelopen maart terecht werd bekroond met de Zilveren Schoen. Het is een van de vakprijzen die ANWR-Garant jaarlijks uitreikt aan de leveranciers met wie de leden van de retailserviceorganisatie het afgelopen jaar het prettigst hebben samengewerkt. Heel bijzonder om die award te winnen in een periode waarin het formele segment zo onder druk stond, beamen Oomen en Schutte. Oomen, bescheiden: “Dan doen we blijkbaar toch iets goed.” Naast de recente verkoopsuccessen denken de twee ondernemers dat hun stijl van zakendoen een rol speelt. “We staan voor eerlijk zaken doen en een hoog serviceniveau. Klanten hoeven niets bij ons. Wil je testen met een paar proefparen of een keertje een seizoen overslaan? Wij denken met je mee. Net zoals we je alle ondersteuning bieden als je een stap verder wilt gaan met Berkelmans, bijvoorbeeld met een shop-in-shop.”

Links: Campagnebeeld van Berkelmans’ nieuwste paradepaardje; de loafer met sportieve zool. Rechts: Berkelmans gaat steeds verder met kleur en prints.

‘Work friends’

Oomen en Schutte zijn ‘work friends’. Ze leren elkaar kennen bij agentschap Van Iersel Footwear, dat tot het faillissement in 2014 merken als Berwick, Humberto Footwear, Steptronic én Berkelmans voert. Schutte start er in 2000, Oomen volgt zes jaar later. Het klikt meteen. Als collega’s werken ze nauw samen en zo ontstaat in 2013 het idee om samen in zaken te gaan. Dan krijgen ze de aanbieding om het Britse mannenschoenenmerk Loake voor de Nederlandse markt te vertegenwoordigen. Een mooie kans, vinden ze, maar een doorrekening door de bank leert dat het niet genoeg is om twee salarissen uit te halen. Uiteindelijk is het Oomen die als zelfstandig agent voor Loake als eerste de stap naar het ondernemerschap zet. Schutte blijft in loondienst.

‘Wij brengen geen mode, maar stijl’

Maar als (oud-)werkgever Van Iersel een jaar later omvalt, ontstaan onverwacht nieuwe kansen. “De agentuur was failliet, de merken die eronder vielen niet”, vertelt Schutte. “Bjorn en ik waren altijd al gecharmeerd van Berkelmans. We kenden het goed, naast de verkoop dachten we ook mee bij de productontwikkeling. En aangezien Bjorn zijn handen vol had, heb ik oud-eigenaar Fons van Iersel voorgesteld om het merk onder licentie voort te zetten.” Op papier doet Schutte dat alleen, in de praktijk belt hij praktisch elke dag met Oomen voor overleg. Waarna de stap om hun bedrijven midden 2014 samen te voegen niet zo groot meer is. Een half jaar later nemen ze de rechten van Berkelmans met eigen middelen over. “Omdat we naast Loake wilden bouwen aan iets dat van onszelf was”, legt Oomen uit. Het overnamebedrag delen ze niet. Schutte, lachend: “Maar het waren veel nullen.”

Sterker als geen ander

Berkelmans behoort samen met merken als Greve, Van Bommel en Van Lier tot de oudste mannenschoenenleveranciers van Nederland. De geschiedenis gaat terug tot 1890, het jaar dat Gerardus ‘Graadje’ Berkelmans als zelfstandig schoenmaker begint. Zijn vader Franciscus heeft een leerlooierij in Oisterwijk en na diens overlijden zet Gerardus
het familiebedrijf voort. Onder zijn leiding gaat de onderneming ook schoenen produceren. Oudste zoon Franciscus Martinus bouwt de activiteiten verder uit, tot er op het hoogtepunt – de jaren zestig – wekelijks ruim 12.000 schoenen van de band rollen in Berkelmans’ Schoenfabriek NV. Helaas gaan de zaken door de opkomst van goedkopere buitenlandse producenten daarna snel bergafwaarts. In 1975 sluiten de deuren. Broers Leo, Gerard en Ad Berkelmans starten als derde generatie schoenfabrikanten door onder de naam Gebr. Berkelmans, ondersteund door ondernemer Frie van Iersel. Zo raakt deze schoenenfamilie bij het bedrijf betrokken.

Links: Advertentie uit 1946: ‘Sterk als geen ander!’. Rechts: De vroegere fabriek van Berkelmans, aan de Molenstraat in Oisterwijk

Oomen en Schutte zijn trots op de lange geschiedenis, wat duidelijk te zien is in de showroom van Berkelmans in Cast. Tussen de schoenen staan historische artefacten uitgestald: catalogi, facturen en ingelijste advertenties. ‘Berkelmans – sterk als geen ander!’ staat te lezen op een reclameprent uit 1946. De ondernemers zien bij de overname kansen in het geklede segment binnen de prijsklasse van 110 tot 130 euro, door de inflatie en andere prijsontwikkelingen inmiddels opgelopen tot een range van 120 tot 150 euro. Daarmee bedienen ze een brede doelgroep, van studenten die nette schoenen zoeken voor hun eerste stage tot ouderen van 75+, al ligt het zwaartepunt op mannen tussen de 35 en 65 jaar. In de prijscategorie waarin Berkelmans opereert, was voor die klant destijds bijna geen aanbod, vertelt Oomen. “De gevestigde namen in ons segment begonnen bij 160 tot 170 euro. Daarmee konden en wilden we als nog redelijk onbekende speler niet concurreren. Dus moesten we een andere manier zoeken om inkopers te overtuigen. Dat doen we door binnen hetzelfde segment schoenen van zeer hoge kwaliteit te bieden, voor minder geld.

Onze schoenen worden geproduceerd in Portugal en zijn grotendeels handgemaakt. We gebruiken luxe materialen, zoals kalfsleer uit Italië, en ontwikkelen onze eigen zolen.” Naar eigen zeggen kunnen ze dit doen door heel, heel kritisch te zijn op de kosten. Daarbij speelt de voormalige productieagent van Berkelmans in Portugal een cruciale rol. Hij gelooft in de twee, helpt ze een nieuwe fabrikant in het land te vinden en staat de eerste periode garant, zodat de wholesaleorders in productie kunnen worden genomen. “Dankzij hem hebben we nooit met een bank hoeven werken”, zegt Schutte. “Zo haalden we een grote tussenschakel weg, waardoor we de beoogde prijzen konden hanteren en onze marges op peil houden. Verder deden we, zeker in het begin, álles zelf. Het gebeurde regelmatig dat klanten eerst hun order ontvingen en twee weken later pas de factuur. Omdat we er dan pas tijd voor hadden.” Oomen vult aan: “De eerste jaren keerden we onszelf slechts 1500 euro per maand uit. In de zomer van 2016 huurden we voor het eerst, voor 7000 euro, een stand op Modefabriek. Dat vonden we een enorm bedrag.

‘We willen iets neerzetten dat blijvend is’

Stabiele factor

Bij de start is het doel om binnen vijf jaar een A-merk van Berkelmans te maken. Dat is niet gelukt, zeggen ze. “Maar we durven wel te zeggen dat we in die tijd een merk hebben neergezet dat ontzettend wordt gewaardeerd en een stabiele factor bij de inkoop is voor veel retailers”, aldus Oomen. Schutte valt hem bij. “We zijn productmensen. We hebben de keuze gemaakt om eerst de achterkant van het bedrijf te stroomlijnen – de ontwikkeling en productie, de backoffice – en daarna aan de merkbekendheid te gaan werken.” Daar wordt begin 2020 een start mee gemaakt met behulp van een marketingbureau.

En dan breekt maart aan en gaat Nederland op slot. Thuiswerken wordt de norm en er gaat een streep door alle feestelijke en zakelijke events. Een gigantische klap voor een merk dat 65 tot 70 procent van de omzet uit de verkoop van geklede mannenschoenen haalt, zou je denken. Toch hebben de ondernemers zich nooit enorme zorgen gemaakt. “Niet iedereen liep tijdens covid in een joggingpak en op sneakers”, zegt Schutte. “Er waren genoeg mannen die nette schoenen bleven dragen.” Een bepalende factor voor het succes in de coronajaren is dat er door de problemen in de toeleveringsketen veel vraag komt naar merken die in Europa produceren en snel kunnen leveren. “In Azië was de industrie volledig vastgelopen”, vertelt Schutte. “Ineens wilde iedereen naar Portugal. Wij zaten daar al en hadden, doordat we in acht jaar een grote vertrouwensband met onze fabrikant hebben opgebouwd, de ruimte om uit te breiden.

We hebben onze productiecapaciteit toen verdrievoudigd. In die periode schreven we wekelijks orders die we bij de start in een heel jaar niet haalden.” Oomen en Schutte zagen ook behoefte aan minder trendgevoelige modellen als cognackleurige veterschoenen. Berkelmans werkt al vanaf de start met een never out of stock-collectie en zette daar fors meer voorraad achter. Waardoor meer opslagruimte nodig was: in januari 2022 betrokken de ondernemers een magazijn dat tien keer groter was dan de tot loods omgebouwde schuur die ze daarvoor gebruikten. Sowieso hielp het dat hun product redelijk tijdloos is, vervolgen ze. “Wij brengen geen mode, maar stijl”, zegt Oomen. “Daar hebben we bij de start bewust voor gekozen omdat het bij ons past. Al heeft het geklede segment zich wel ontwikkeld. We begonnen met brogues en oxfords in basiskleuren. Nu gaan we veel verder met kleuren en prints, en brengen we naast nette veterschoenen bijvoorbeeld ook suède loafers met sportieve kuipzool. Die zijn nu ontzettend hip.”

Links: Berkelmans won in maart dit jaar de Zilveren Schoen 2022, een belangrijke vakprijs. Rechts: De showroom van Berkelmans in Cast

Een A-merk, nu echt

Berkelmans weet de groei vast te houden. Voor 2023 koerst het merk opnieuw af op een omzetplus van 30 procent. Het team is inmiddels groter: sinds drie jaar werken de ondernemers met agenten voor Nederland en België, Ronald Tuyl (NL) en Alexander Decock (BE). Tuyl is vaak samen met de twee eigenaren in Cast te vinden, Decock bemant
de showroom in Trademart Brussels. Ook zij hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan het succes, zegt Oomen. “Wij hadden vanuit onze tijd bij Van Iersel al een goed netwerk, maar Ronald en Alexander kennen nog meer mensen dan wij.” De omzet komt volledig via de wholesale. Berkelmans start het eerste seizoen met dertig
verkooppunten, inmiddels zijn dat er twaalfhonderd, verspreid over de Benelux en Duitsland. Ook in dat land heeft Berkelmans sinds een jaar een agent, Chris Scherer. Een andere verandering is dat de ondernemers afscheid hebben genomen van Loake. Een tijdlang vertegenwoordigden ze samen met Tuyl ook Camel Active Footwear in Nederland, waarmee ze via Decock in aanraking kwamen, maar dat contract verviel na het faillissement van licentiepartner HC Footwear GmbH (Hamm Group) in 2022. Het loslaten van Loake was daarentegen een weloverwogen keuze, al was het niet makkelijk om het merk na tien jaar te laten gaan. “Maar we konden het niet meer de juiste aandacht geven”, zegt Oomen. Voor de toekomst ligt de focus op de ambitie waarmee ze Berkelmans in 2015 overnamen: er een A-merk van maken, nu echt. In samenwerking met een marketingbureau gaan consumenten via online en socialmediacampagnes, zoals giveaways, het komende jaar veel meer van het merk zien. Met als stip op de horizon om met Berkelmans iets neer te zetten dat blijvend is, zeggen Oomen en Schutte. “Een merk dat op zichzelf kan staan, zonder ons, en dat we weer kunnen doorgeven. Dan hebben wij ons doel behaald.

Links: Bjorn Oomen (links) en Erik Schutte (rechts) zijn zakenpartners én vrienden (privébeeld). Rechts: Berkelmans heeft ook meer casual modellen. De sneakercollectie is goed voor ongeveer 15 procent van de omzet.

Dit artikel verscheen het eerst in Schoenvisie magazine.